ευθύνη ιδιοκτήτη ζώου
Ο ιδιοκτήτης ζώου ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε από αυτό σε τρίτον. Αν η ζημία έγινε από κατοικίδιο ζώο που χρησιμοποιείται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της κατοικίας ή τη διατροφή του κατόχου του, αυτός δεν ευθύνεται, αν αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει κανένα πταίσμα ως προς τη φύλαξη και την εποπτεία του ζώου. Καθιερώνεται νόθος αντικειμενική ευθύνη του κατόχου ζώου κατοικίδιου ζώου, η οποία στηρίζεται σε εικαζόμενο πταίσμα αυτού για τη φύλαξη και εποπτεία του, δυναμένου του κατόχου να απαλλαγεί από την ανωτέρω ευθύνη αν επικαλεσθεί και αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει κανένα πταίσμα ως προς τη φύλαξη και την εποπτεία του ζώου. Αυτός που κατέχει κατοικίδιο ζώο έχει την υποχρέωση για την φύλαξη και εποπτεία αυτού, με σκοπό την προστασία των τρίτων από την επικινδυνότητά του. Αυτό σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει όλα τα μέτρα που κατά τις αντιλήψεις των συναλλαγών και ενόψει των ιδιοτήτων του ζώου και του τρόπου χρησιμοποίησής του, είναι αναγκαία και δυνατά για να ανατρέψουν την εκ μέρους του ζώου πρόκληση ζημίας σε τρίτον (π.χ. να το κρατά περιορισμένο, ώστε να μην μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο του κατόχου κλπ). Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή που ο σκύλος φεύγει από τον έλεγχο του κυρίου του και επιτίθεται και προκαλεί σωματική βλάβη με δάγκωμα ή με τα νύχια του. Ο παθών στην περίπτωση αυτή μπορεί να ζητήσει αποζημίωση και ηθική βλάβη.
Επομένως τεκμαίρεται, κατά το άρθρο 924 παρ. 2 ΑΚ, ότι σε περίπτωση προκλήσεως ζημίας από το ζώο σε τρίτον: α) ότι ο κάτοχος του ζώου παραμέλησε υπαίτια την υποχρέωση για φύλαξη και εποπτεία του ζώου και β) ότι ανάμεσα στην υποχρέωση για εποπτεία και την πρόκληση ζημίας υπάρχει ο απαιτούμενος αιτιώδης σύνδεσμος, με την έννοια ότι η ζημία δεν θα προκαλούνταν αν ο κάτοχος δεν είχε παραμελήσει την εποπτεία του ζώου. Ως κατοικίδια ζώα νοούνται εκείνα που ζουν, αναπτύσσονται, τρέφονται, αναπαράγονται υπό τη στέγη του ανθρώπου και με τις φροντίδες αυτού και είναι προορισμένα να χρησιμοποιούνται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της οικίας ή τη διατροφή του κατόχου τους. Εξάλλου, ως κάτοχος του ζώου με την έννοια του Νόμου θεωρείται εκείνος ο οποίος έχει τη φυσική εξουσία και ως εκ τούτου τη διάθεσή του δυνάμενος να το χρησιμοποιεί για ίδιο λογαριασμό εξυπηρετούμενος συνεπώς, από αυτό κατά τρόπο μάλλον και ήττον διαρκή αποκομίζοντας τις ωφέλειες από αυτό αδιαφόρως του είδους τους (ως κύριος, επικαρπωτής, χρησάμενος, μεσεγγυούχος, μισθωτής). Ο κάτοχος του ζώου δεν είναι απαραίτητο να είχε υπό τη φυσική του εξουσία το ζώο αυτό προσωπικώς κατά το χρόνο κατά τον οποίο προξένησε τη ζημία, ευθυνόμενος και για τις ζημίες τις οποίες προξένησε τούτο όταν βρισκόταν υπό την εξουσία του υπηρέτη ή υπαλλήλου του, διότι αυτοί θεωρούνται αντιπρόσωποί του εφόσον όμως χρησιμοποιούσαν το ζώο σε εκτέλεση των καθηκόντων που είχαν ανατεθεί σ’ αυτούς. Επίσης, ο κάτοχος ευθύνεται για τη ζημία την οποία προξένησε το ζώο και εάν διαφύγει από την κατοχή και την επίβλεψη αυτού ή του υπαλλήλου του.
Επομένως τεκμαίρεται, κατά το άρθρο 924 παρ. 2 ΑΚ, ότι σε περίπτωση προκλήσεως ζημίας από το ζώο σε τρίτον: α) ότι ο κάτοχος του ζώου παραμέλησε υπαίτια την υποχρέωση για φύλαξη και εποπτεία του ζώου και β) ότι ανάμεσα στην υποχρέωση για εποπτεία και την πρόκληση ζημίας υπάρχει ο απαιτούμενος αιτιώδης σύνδεσμος, με την έννοια ότι η ζημία δεν θα προκαλούνταν αν ο κάτοχος δεν είχε παραμελήσει την εποπτεία του ζώου. Ως κατοικίδια ζώα νοούνται εκείνα που ζουν, αναπτύσσονται, τρέφονται, αναπαράγονται υπό τη στέγη του ανθρώπου και με τις φροντίδες αυτού και είναι προορισμένα να χρησιμοποιούνται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της οικίας ή τη διατροφή του κατόχου τους. Εξάλλου, ως κάτοχος του ζώου με την έννοια του Νόμου θεωρείται εκείνος ο οποίος έχει τη φυσική εξουσία και ως εκ τούτου τη διάθεσή του δυνάμενος να το χρησιμοποιεί για ίδιο λογαριασμό εξυπηρετούμενος συνεπώς, από αυτό κατά τρόπο μάλλον και ήττον διαρκή αποκομίζοντας τις ωφέλειες από αυτό αδιαφόρως του είδους τους (ως κύριος, επικαρπωτής, χρησάμενος, μεσεγγυούχος, μισθωτής). Ο κάτοχος του ζώου δεν είναι απαραίτητο να είχε υπό τη φυσική του εξουσία το ζώο αυτό προσωπικώς κατά το χρόνο κατά τον οποίο προξένησε τη ζημία, ευθυνόμενος και για τις ζημίες τις οποίες προξένησε τούτο όταν βρισκόταν υπό την εξουσία του υπηρέτη ή υπαλλήλου του, διότι αυτοί θεωρούνται αντιπρόσωποί του εφόσον όμως χρησιμοποιούσαν το ζώο σε εκτέλεση των καθηκόντων που είχαν ανατεθεί σ’ αυτούς. Επίσης, ο κάτοχος ευθύνεται για τη ζημία την οποία προξένησε το ζώο και εάν διαφύγει από την κατοχή και την επίβλεψη αυτού ή του υπαλλήλου του.
Κωνσταντίνος Α. Βλασταράκος Δικηγόρος
Πανεπιστημίου 64 - Αθήνα
2103801975 - 6934733413
vlastarakos.k@dsa.gr
Πανεπιστημίου 64 - Αθήνα
2103801975 - 6934733413
vlastarakos.k@dsa.gr
