νομολογία > κληρονομιά
κληρονομιά
Με τον θάνατο ενός προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομιά) περιέρχεται σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμοι).
Τα αντικείμενα της κληρονομικής διαδοχής, η οποία επέρχεται, είτε με διαθήκη, είτε από το νόμο (εξ αδιαθέτου), είναι όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις και όλες οι περιουσιακές σχέσεις του προσώπου που απεβίωσε.
Η κληρονομιά εξ αδιαθέτου περιέρχεται στον κληρονόμο από τον νόμο σε τρείς περιπτώσεις: α) όταν το πρόσωπο που απεβίωσε δεν άφησε διαθήκη, (β) αν η διαδοχή από διαθήκη ματαιωθεί (π.χ ακυρωθεί η διαθήκη) και (γ) αν με την διαθήκη διατεθούν στους κληρονόμους ορισμένα (και όχι όλα) από τα κληρονομιαία αντικείμενα (π.χ ο διαθέτης ξέχασε να αναφέρει στην διαθήκη του ένα ακίνητο).
Ένα πρόσωπο μπορεί να κληρονομηθεί κατά ένα μέρος από διαθήκη και κατά ένα μέρος εξ αδιαθέτου. Ο θεσμός της κληρονομιάς εξ αδιαθέτου θεσπίστηκε από τον νομοθέτη έτσι ώστε κανένας να μην αποβιώσει ακληρονόμητος. Τα πρόσωπα που επέλεξε ο νομοθέτης και καθόρισε ως κληρονόμους εξ αδιαθέτου είναι τα πρόσωπα εκείνα τα οποία, με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, θα όριζε ο κληρονομούμενος ως κληρονόμους του (δηλαδή συγγενείς και σύζυγο).
Η κληρονομιά εξ αδιαθέτου περιέρχεται στους κληρονόμους με την σειρά των τάξεων. Όταν υπάρχει (έστω και ένας) συγγενής προηγούμενης τάξης αποκλείει τους συγγενείς της επόμενης (π.χ η πρώτη τάξη αποκλείει την δεύτερη κλπ). Ο σύζυγος όμως συμμετέχει σε όλες τις τάξεις, πλην της τελευταίας στην οποία καλείται το δημόσιο και μόνο.
Οι τάξεις έχουν ως εξής:
Πρώτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι κατιόντες του θανόντος (παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα κλπ) και η σύζυγος. Οι κατιόντες όλοι μαζί κληρονομούν τα ¾ της κληρονομίας και η σύζυγος το ¼.
Δεύτερη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι γονείς του θανόντος, τα αδέλφια, τα παιδιά αδελφών και τα εγγόνια αδελφών που απεβίωσαν πριν από τον κληρονομούμενο καθώς και ο σύζυγος. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Τρίτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι παππούδες, οι γιαγιάδες, οι θείοι και τα πρώτα ξαδέλφια του κληρονομούμενου και ο σύζυγος. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Τέταρτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι προπαππούδες, οι προγιαγιάδες και ο σύζυγος του κληρονομούμενου. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Πέμπτη τάξη. Σε αυτήν καλείται η σύζυγος και μόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει κανένας από τους συγγενείς των παραπάνω τάξεων. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί όλη την κληρονομία.
Έκτη τάξη. Σε αυτήν καλείται το Ελληνικό Δημόσιο και μόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει ούτε συγγενής από τις παραπάνω τάξεις, ούτε σύζυγος.
Ο κληρονόμος μπορεί να κάνει αποποίηση κληρονομιάς μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή (πλασματική αποδοχή κληρονομίας), οπότε μπορεί και να προβεί σε αποδοχή κληρονομίας και σε αίτηση για κληρονομητήριο. Στην περίπτωση αυτή ευθύνεται πλέον και με τη δική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομίας.
Κατά την διάταξη του άρθρου 1902 ΑΚ όσο ο κληρονόμος έχει το δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά, μπορεί να κάνει αποδοχή κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής. Η σχετική δήλωση γίνεται στον γραμματέα του Δικαστηρίου της κληρονομίας. Κατά το άρθρο 1903 ΑΚ ο κληρονόμος με απογραφή οφείλει να τελειώσει την απογραφή της κληρονομικής περιουσίας μέσα σε τέσσερις μήνες αφότου γίνει η δήλωση του προηγούμενου άρθρου. Έτσι η ευθύνη του κληρονόμου για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας περιορίζεται στο ενεργητικό αυτής.
δείτε επίσης:
Τα αντικείμενα της κληρονομικής διαδοχής, η οποία επέρχεται, είτε με διαθήκη, είτε από το νόμο (εξ αδιαθέτου), είναι όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις και όλες οι περιουσιακές σχέσεις του προσώπου που απεβίωσε.
Η κληρονομιά εξ αδιαθέτου περιέρχεται στον κληρονόμο από τον νόμο σε τρείς περιπτώσεις: α) όταν το πρόσωπο που απεβίωσε δεν άφησε διαθήκη, (β) αν η διαδοχή από διαθήκη ματαιωθεί (π.χ ακυρωθεί η διαθήκη) και (γ) αν με την διαθήκη διατεθούν στους κληρονόμους ορισμένα (και όχι όλα) από τα κληρονομιαία αντικείμενα (π.χ ο διαθέτης ξέχασε να αναφέρει στην διαθήκη του ένα ακίνητο).
Ένα πρόσωπο μπορεί να κληρονομηθεί κατά ένα μέρος από διαθήκη και κατά ένα μέρος εξ αδιαθέτου. Ο θεσμός της κληρονομιάς εξ αδιαθέτου θεσπίστηκε από τον νομοθέτη έτσι ώστε κανένας να μην αποβιώσει ακληρονόμητος. Τα πρόσωπα που επέλεξε ο νομοθέτης και καθόρισε ως κληρονόμους εξ αδιαθέτου είναι τα πρόσωπα εκείνα τα οποία, με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, θα όριζε ο κληρονομούμενος ως κληρονόμους του (δηλαδή συγγενείς και σύζυγο).
Η κληρονομιά εξ αδιαθέτου περιέρχεται στους κληρονόμους με την σειρά των τάξεων. Όταν υπάρχει (έστω και ένας) συγγενής προηγούμενης τάξης αποκλείει τους συγγενείς της επόμενης (π.χ η πρώτη τάξη αποκλείει την δεύτερη κλπ). Ο σύζυγος όμως συμμετέχει σε όλες τις τάξεις, πλην της τελευταίας στην οποία καλείται το δημόσιο και μόνο.
Οι τάξεις έχουν ως εξής:
Πρώτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι κατιόντες του θανόντος (παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα κλπ) και η σύζυγος. Οι κατιόντες όλοι μαζί κληρονομούν τα ¾ της κληρονομίας και η σύζυγος το ¼.
Δεύτερη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι γονείς του θανόντος, τα αδέλφια, τα παιδιά αδελφών και τα εγγόνια αδελφών που απεβίωσαν πριν από τον κληρονομούμενο καθώς και ο σύζυγος. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Τρίτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι παππούδες, οι γιαγιάδες, οι θείοι και τα πρώτα ξαδέλφια του κληρονομούμενου και ο σύζυγος. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Τέταρτη τάξη. Σε αυτήν καλούνται οι προπαππούδες, οι προγιαγιάδες και ο σύζυγος του κληρονομούμενου. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί το ½ της κληρονομίας και οι υπόλοιποι συγγενείς το υπόλοιπο.
Πέμπτη τάξη. Σε αυτήν καλείται η σύζυγος και μόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει κανένας από τους συγγενείς των παραπάνω τάξεων. Στην περίπτωση αυτή η σύζυγος κληρονομεί όλη την κληρονομία.
Έκτη τάξη. Σε αυτήν καλείται το Ελληνικό Δημόσιο και μόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει ούτε συγγενής από τις παραπάνω τάξεις, ούτε σύζυγος.
Ο κληρονόμος μπορεί να κάνει αποποίηση κληρονομιάς μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή (πλασματική αποδοχή κληρονομίας), οπότε μπορεί και να προβεί σε αποδοχή κληρονομίας και σε αίτηση για κληρονομητήριο. Στην περίπτωση αυτή ευθύνεται πλέον και με τη δική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομίας.
Κατά την διάταξη του άρθρου 1902 ΑΚ όσο ο κληρονόμος έχει το δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά, μπορεί να κάνει αποδοχή κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής. Η σχετική δήλωση γίνεται στον γραμματέα του Δικαστηρίου της κληρονομίας. Κατά το άρθρο 1903 ΑΚ ο κληρονόμος με απογραφή οφείλει να τελειώσει την απογραφή της κληρονομικής περιουσίας μέσα σε τέσσερις μήνες αφότου γίνει η δήλωση του προηγούμενου άρθρου. Έτσι η ευθύνη του κληρονόμου για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας περιορίζεται στο ενεργητικό αυτής.
δείτε επίσης:
Η ιστοσελίδα δεν έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. Δεν δίνουμε καμία πληροφορία ή συμβουλή τηλεφωνικά.
Η δωρεάν παροχή νομικών συμβουλών απαγορεύεται βάσει του Κώδικα περί Δικηγόρων.
Η δωρεάν παροχή νομικών συμβουλών απαγορεύεται βάσει του Κώδικα περί Δικηγόρων.
Κωνσταντίνος Α. Βλασταράκος Δικηγόρος
Πανεπιστημίου αρ. 64 - Αθήνα
2103801975 - 6934733413
[email protected]
Πανεπιστημίου αρ. 64 - Αθήνα
2103801975 - 6934733413
[email protected]
